Kategoria: Archeologia

  • Słowiańskie (?) przedstawienia figuralne i ich związek z kultem – jak zawsze mój wybór

    Figur, wykonanych z kamienia i drewna i wiązanych z wierzeniami Słowian jest całkiem sporo. Problem w tym, że duża część z nich jest na razie niemożliwa do wydatowania a, co za tym idzie, niepewna jest ich przynależność kulturowa. Wykonane z kamienia i pozbawione kontekstu archeologicznego rzeźby wywołują więcej pytań niż odpowiedzi i szereg dyskusji. Teorie…

  • Archeologiczne skarby Pomorza cz. 3 – średniowiecze i nieco później

    W poprzednich częściach artykułu o archeologicznych skarbach Pomorza poruszałam tematy z epok kamienia, brązu, żelaza a także napisałam kilka słów o stanowiskach z kamiennymi kręgami z okresu wpływów rzymskich. Teraz nadeszła pora na wczesne średniowiecze. Wyjątkowo poruszę też, bardzo delikatnie, skarby późnego średniowiecza i nowożytności. Przez jakiś czas pracowałam na wykopaliskach w Gdańsku więc znam…

  • Święte miejsca Słowian cz. 2 – wybór

    W poprzedniej części artykułu wspominałam o cechach, jakie nosiły miejsca, które Słowianie uważali za sakralnie naznaczone oraz opisałam dwa z nich – Arkonę i Szczecin. Dzisiaj zajmę się kolejnymi, jak zawsze, subiektywnie wybranymi. O Ślęży powstał już oddzielny artykuł. Z Radogoszczą jest taki problem, że nie udało się ustalić jej pewnej lokalizacji. Próbowano lokalizować ją…

  • Słowiański obrządek pogrzebowy i wizje zaświatów

    Znowu biorę się za temat trudny i rozległy próbując stworzyć krótki artykuł dla laika. Ten tekst będzie przede wszystkim archeologiczną analizą obrządku pogrzebowego Słowian przed chrystianizacją. Słowiańszczyzna jest bardzo rozległym terytorium więc dla porządku będę się trzymać głównie ziem polskich. Nie da się zaprzeczyć, że zawsze chowanie zmarłych jest odzwierciedleniem wierzeń. Wczesne średniowiecze to czas,…

  • Archeologiczne skarby Pomorza cz. 2 – wybrane cmentarzyska z kręgami kamiennymi, Goci i Gepidzi

    Dzisiaj druga część artykułu utrzymanego w nurcie archeoturystyki. Lubię mieć wszystko uporządkowane, więc przyjęłam kryterium chronologiczne. W pierwszej części wspomniałam o kilku miejscach na Pomorzu datowanych na epokę kamienia, brązu i żelaza, dziś parę słów o wartych odwiedzenia terenach, dla których mamy już jakieś źródła pisane. Wchodzimy w czasy, kiedy na tereny Pomorza napłynęła ludność…

  • Zwierzęta w dawnych społecznościach – pochówki i wierzenia
    Część 2 – gady, dziki i konie

    Tekst, który właśnie zaczynacie czytać, jest kontynuacją pierwszego, dostępnego na blogu i linkowanego pod niniejszym. Oba razem to skrócona, pisana wersja jednego z moich wykładów ze stałej oferty. W poprzednim artykule była mowa o ptakach i bydle, dziś kilka słów o koniach, dzikach i gadach. Nie znaczy to oczywiście, że nie chowano innych zwierząt. Takie…

  • Zwierzęta w dawnych społecznościach – pochówki i wierzenia
    Część 1 – bydło i ptaki

    Artykuł, który właśnie otworzyliście, jest skróconą, pisaną wersją prelekcji, którą mam w swoim stałym repertuarze,czy też raczej jej częścią. Temat pochówków zwierzęcych jest mi bardzo bliski, ponieważ napisałam doktorat właśnie o grobach zwierząt – konkretnie zachodniobałtyjskich koni. Jakiekolwiek stanowiska sepulkralne (grobowe) zawsze są przejawem wierzeń w życie po śmierci. Stąd porównanie pochówków zwierzęcych i zachowanych…

  • Kultura pomorska – fenomen popielnic twarzowych

    Duża część publikowanych tutaj przeze mnie artykułów dotyczy zagadnień związanych z wczesnym średniowieczem. Dzisiaj zagłębimy się nieco dalej w przeszłość – opowiem kilka słów o kulturze, która funkcjonowała w epoce żelaza. Wypada wspomnieć o jednej, podstawowej sprawie – to współcześni naukowcy nadają nazwy i wydzielają kultury spośród dawnych społeczności. Sięgając tak daleko w mrok dziejów…

  • Jak dawniej traktowano zmarłych?

    Zacznę od truizmu – śmierć jest nieodłącznym elementem życia. Obrządek pogrzebowy to całość działań związanych z doczesnymi szczątkami zmarłego, wierzenia i obrzędy wiązane z przejściem w zaświaty oraz z pamięcią, jaką obdarzamy bliskich zmarłych. Groby i cmentarzyska są jednymi najciekawszych stanowisk, dlatego większość archeologów, zwłaszcza na początkowym etapie kariery, woli uczestniczyć w odkrywaniu nekropolii niż…