Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
-
Kim byli dawni Bałtowie?
Na archeopowieściach będę dużo pisać o Bałtach. Postanowiłam więc wytłumaczyć o kim mowa. O Słowianach, a zwłaszcza ich wierzeniach, jest ostatnio bardzo głośno. Mało kto, przynajmniej w Polsce, wie cokolwiek więcej o ich północno-wschodnich sąsiadach – Bałtach czy Prusach. Zwyczajów pogrzebowych tego ludu dotyczy moja praca doktorska, więc jest on mi bliższy nawet niż tematyka…
-
Skąd i ile wiemy o wierzeniach Słowian?
Wierzenia, mitologia, demonologia dawnych Słowian stały się ostatnio bardzo popularnym tematem. Z jednej strony, jako naukowiec, bardzo się cieszę. Moda na słowiańskość doprowadziła do popularyzacji tematu a zawsze warto wiedzieć więcej niż mniej, zwłaszcza o rodzimej historii. Z drugiej strony, jak grzyby po deszczu pojawili się samozwańczy „specjaliści”. Ich „wiedza” pochodzi z niesprawdzonych źródeł, głównie…
-
Jak dawniej traktowano zmarłych?
Zacznę od truizmu – śmierć jest nieodłącznym elementem życia. Obrządek pogrzebowy to całość działań związanych z doczesnymi szczątkami zmarłego, wierzenia i obrzędy wiązane z przejściem w zaświaty oraz z pamięcią, jaką obdarzamy bliskich zmarłych. Groby i cmentarzyska są jednymi najciekawszych stanowisk, dlatego większość archeologów, zwłaszcza na początkowym etapie kariery, woli uczestniczyć w odkrywaniu nekropolii niż…
-
Grodziska na Pomorzu część 2 – Tyłowo, Żarnowiec, Luzino
Grodzisko w Tyłowie, gmina Krokowa, powiat Puck, Pomorze Grodzisko w Tyłowie miało typowo obronny charakter. Usytuowano je na wzgórzu – od wschodu otaczał je wał, natomiast od południa i północy głębokie jary. Dodatkowo chroniła go sucha fosa o szerokości do 7 m. Obiekt o kształcie nieregularnego owalu zajmował około 1300 metrów kwadratowych a jego majdan…
-
Recenzja książki „Magia, kobiety i śmierć w świecie Wikingów” Leszka Gardeli
Ostatnio wokół nas jest wiele treści o tematyce feministycznej, w polityce, w nauce, także w archeologii. Nie odbieram „Magii…” jako pozycji wpisującej się w tej nurt i dobrze, bo nie tego szukałam. Jeżeli więc obawiacie się zbytniego feminizmu w tej książce, to mogę Was od razu uspokoić, że go tu nie znajdziecie. Autor wziął na…
-
Jedność wyobraźni? – co łączyło wierzenia Bałtów i Słowian
O dawnych Słowianach coraz głośniej w ostatnim czasie i dobrze, bo charakteryzował ich szereg niesamowicie interesujących wierzeń. Kim natomiast byli Bałtowie, wie niewielu spośród nas, a byli to ludzie bezpośrednio ze Słowianami związani. Kultur z nimi związanych można szukać już w epoce brązu a kresu jako nieprzekształconego ludu w końcu wczesnego średniowiecza. Zamieszkiwali oni tereny…
-
Recenzja książki Alicji Dobrosielwskiej „OPÓR OPORTUNIZM WSPÓŁPRACA Prusowie wobec zakonu krzyżackiego w dobie podboju”
Książka Alicji Dobrosielskiej jest raczej pozycją dla tych, którzy chociaż odrobinę orientują się w temacie wczesnośredniowiecznych Prusów i Bałtów Zachodnich. Autorka porusza trudny temat zmian, które następowały w momencie przejścia dawnych pogan na chrześcijaństwo. Jest to też okres, w którym w dużej mierze zanika kultura pruska a wraz z nią dawny obrządek pogrzebowy i archeologiczne…
-
Żeńskie demony w folklorze słowiańskim
W poprzednim artykule opisałam kilka bóstw kobiecych obecnych w wierzeniach Słowian i Bałtów. Dzisiaj zajmę się demonami – oba teksty razem tworzą pisaną wersję prelekcji z mojego stałego repertuaru: „Żywioły, los i czarownice – kobiece bóstwa i demony w wierzeniach Bałtów i Słowian”. Z istotami demonicznymi sprawa jest nieco trudniejsza i bardziej dyskusyjna. Czasem trudno…
-
Ślęża i okolice – zbiór postów
Ślęża Ślęża to chyba najbardziej znana, tajemnicza i, prawdopodobnie, święta góra Słowian. Był to jeden z powodów, dla którego spędziłam zeszłoroczny urlop na Dolnym Śląsku. Czas było w końcu zobaczyć sławną górę na własne oczy. Jakie są moje naoczne spostrzeżenia i odczucia? Po pierwsze faktycznie, niezaprzeczalnie jest to góra. Weszłam na nią w upale i…
-
Grodziska pomorskie – część 1. Wejherowo, Zamkowisko, Orle-Warszkowo
Wejherowo, gmina Wejherowo, powiat Wejherowski Polska jest pełna widocznych w terenie śladów przeszłości. W mieście, w którym mieszkam, Wejherowie na Pomorzu, zachowało się piękne grodzisko. Poniżej wstawiam zdjęcie z geoportalu oraz fotki kurhanów. Doskonale widoczne są wały, majdan oraz cztery nasypy kurhanowe po lewej stronie zdjęcia. Niestety, wprawne oko dostrzeże także wkopy rabunkowe. Zniszczone, prawdopodobnie…
-
Recenzja książki „Słowiańskie zaświaty. Wierzenia, wizje i mity” Pawła Szczepanika
„Słowiańskie zaświaty…” Pawła Szczepanika to studium na temat wierzeń i wizji związanych ze strefą chtoniczną przeprowadzone na podstawie analiz źródeł pisanych, folklorystycznych, archeologicznych i językoznawczych. Autor zaczyna od kosmologii słowiańskiej przytaczając dwie podstawowe wersje mitu o stworzeniu świata – świat wyłowiony oraz powstały z jaja. Następnie przechodzi do omówienia kwestii dualizmu wierzeń oraz trójdzielnego modelu…
-
Święta Słowian cz. 2
Święta obchodzone przez wczesnośredniowiecznych Słowian opierają się na cyklicznym postrzeganiu czasu, a głównym źródłem wiedzy na ich temat jest folklor ludowy i tradycja. Więcej o tym pisałam w pierwszej części artykułu, gdzie wspomniałam także o Jarych Godach, Nocy Kupały oraz Święcie Plonów. Niniejszy tekst jest kontynuacją i serdecznie polecam zacząć od części pierwszej, obraz stanie…
-
Bałtyjskie pochówki końskie i wierzenia związane z końmi
Już w epoce kamienia ludzie zaczęli udomawiać zwierzęta. Pierwsze były psy, kozy i owce. Majestatyczne zwierzę, jakim jest koń, początkowo żyło dziko w sporych stadach i służyło ludziom jako źródło pożywienia. Polowano na dzikie konie nie zdając sobie sprawy z roli, jaką będą one pełnić w późniejszych epokach. Pierwsze konie udomowiono w epoce neolitu gdzieś…